2024-25

Γενικός στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών-τριών της αλληλεπίδρασης Λόγιου και Λαϊκού στη λογοτεχνία στο πλαίσιο της σημειωτικής προσέγγισης των Πολιτισμικών Σπουδών. Στις Πολιτισμικές Σπουδές, ο προσδιορισμός «λαϊκός» (popular) λαμβάνει τις εξής εννοιολογικές διαβαθμίσεις: «που αρέσει σε πολλούς ανθρώπους», «κατώτερα είδη έργων», «έργα που σκόπιμα προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια του κόσμου», «κουλτούρα που δημιουργείται από τον κόσμο για τον εαυτό του».

Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση του φοιτητή με τα έθιμα, τα δρώμενα και τις τελετουργίες του ετήσιου εορτολογικού κύκλου. Η γνώση δηλαδή των βασικών συνισταμένων που προσδιορίζουν την δημιουργία των εθίμων αυτών και την σύγχρονη διαχείρισή τους στην διάβαση από τον παλαιότερο παραδοσιακό στον σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό.

Από επιστημολογική άποψη το μάθημα περιλαμβάνει κατ’ αρχάς την αποσαφήνιση των εννοιών Σημειολογία και Σημειωτική στην ιστορική τους εξέλιξη καθώς και τη διαμόρφωση της Σημειωτικής ως διεπιστημονικής προσέγγισης στις κοινωνικές επιστήμες. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σημειωτική προσέγγιση του πολιτισμού (culture), μέσω της αποσαφήνισης της έννοιας του «κειμένου» που μεταφέρεται από το γραπτό λόγο σε όλα τα στοιχεία του πολιτισμού, σύμφωνα με την προσέγγιση του Clifford Geertz.

Με το μάθημα «Σημειωτικές προσεγγίσεις της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας» επιδιώκεται η βαθύτερη και συστηματικότερη εντρύφηση των φοιτητών και των φοιτητριών του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας σε ζητήματα που έχουν αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο του Υποχρεωτικού μαθήματος «Εισαγωγή στη Σημειωτική» και αφορούν στην εφαρμογή της σημειωτικής προσέγγισης των λογοτεχνικών κειμένων ως «αισθητικών κειμένων» που από σημειωτική άποψη χαρακτηρίζονται ως «ασαφή και αυτοεπικεντρούμενα».